Stress signalen bij honden

Wat is stress?

Zowel voor hond als mens is stress een vorm van spanning of druk. Bij stress komt het hormoon adrenaline vrij, dit zorg er onder andere voor dat je bloeddruk omhoog gaat, je hartslag stijgt, de adrenaline brandstof gaat vormen voor je spieren en dat je spieren meer gaan aanspannen. Stress hoort nu eenmaal bij het leven, een beetje stress houdt ons alert, alhoewel teveel stress ongezond is.

Oorzaken van stress bij honden

Bij verandering in het gedrag van de hond is het vooral belangrijk om te kijken naar de gezondheidstoestand van het dier. Ziekte, pijn en jeuk zijn namelijk de meest belangrijke oorzaken van stress. Straffen is ook een belangrijke veroorzaker van stress. Neem als voorbeeld een hond die aan de lijn loopt en steeds rukjes aan zijn hals krijgt. De hond heeft hier geen controle over omdat hij al aan een lijn zit en hij niet van tevoren weet wanneer hij een ruk aan die lijn gaat krijgen. Dit kan voor een hond dus ook een stressvolle situatie zijn.

Er is een lange lijst met stressvolle situaties waar wij onze hond soms onbewust in brengen. Een schoolplein, pension, buiten laten wachten bij een winkel, een markt, drukke kinderen, een ritje mee met de bus, of bijvoorbeeld het tegenkomen van een andere hond of kat tijdens een wandeling. Ook de situaties waar wij geen controle over hebben zoals onweer of vuurwerk met oud op nieuw. Maar ook de noodzakelijke dingen zoals een bezoekje aan de dierenarts of trimsalon kan stressvol zijn voor een hond. Zo zijn dit maar een aantal voorbeelden van de vele dingen die een aanleiding geven tot stress bij een hond.

De manier waarop wij omgaan met onze honden kan ook een oorzaak zijn van een verhoogd stressniveau. Dit gebeurd meestal niet opzettelijk, de meeste mensen willen juist het beste voor hun hond. Dit komt vaak door een gebrek aan kennis. Dit is niet vreemd aangezien de meeste kennis nog nieuw is, er wordt namelijk pas afgelopen 10 tot 15 jaar goed onderzoek gedaan. Een oud en hardnekkig denkbeeld dat honden de baas over ons proberen te worden, bepaald nog altijd onze denkwijze en manier van omgang met honden. Dit komt voort uit de angst voor de zogenaamde dominante hond, wat ons jarenlang ingepeperd is. Over het algemeen geven wij onze honden vrij weinig keuzes. Wij bepalen namelijk waar de hond mag snuffelen en hoelang, wanneer hij zijn behoeftes mag doen, welke route er wordt aangehouden en hoelang hij mag wandelen, wat en wanneer hij eet, wanneer hij mag gaan slapen en wanneer het tijd is om te knuffelen. Wij gaan ervanuit dat de hond altijd gehoorzaam moet zijn en het liefst meteen. Wij bepalen bijna elk deel van het leven van onze hond en dit kan erg stressvol voor het dier zijn.

Door de signalen te leren herkennen die de hond ons geeft, kunnen we achter de behoeftes van de hond komen en zijn grenzen leren herkennen. Als we de situaties kennen waarin onze hond zich veilig of juist onveilig voelt, kunnen we veel onnodige stress voorkomen.

Stress herkennen

Bij het zien van stress signalen is het belangrijk om te kijken naar de context, dus wat is er nu precies aan vooraf gegaan. Hijgen wordt namelijk bij stress vaak gezien, maar een hond kan ook hijgen als gevolg van inspanning. Zo kan gapen vermoeidheid zijn maar ook een teken om een ander gerust te stellen, of in geval van stress zichzelf geruststellen. Net zoals mensen gaat elke hond anders om met een spannende situatie, de een zal bijvoorbeeld blaffen bij de deurbel en de ander kruipt onder de tafel. Blaffen is ook een teken van verhoogde spanning. Dit kan door opwinding komen van blijdschap maar ook door negatieve spanning. Bij negatieve spanning probeert de hond door middel van het blaffen meer afstand te creëren tussen hem en hetgeen dat hij dreigend vindt.

Ook de lijst met stress-symptomen is erg lang. Een aantal veel voorkomende stress signalen zijn: rusteloosheid, gespannen spieren, staart najagen, kwijlen, diarree, rijgedrag, schuim in mondhoeken, tongelen, borstelen. Ook bij honden die steeds contact zoeken speelt stress een rol.

Door middel van deze gedragingen probeert een hond zijn stress kwijt te raken. Ook herhaling van gedragingen is een manier van omgang met stress. Herhaling van beweging stimuleert namelijk de aanmaak van het stofje endorfine. Endorfine verdooft pijn en verlaagt het stressniveau. Een hond kan ook heel rustig blijven in een stressvolle situatie waardoor het lijkt alsof er niks aan de hand is. In zo’n situatie is de hond zich in principe af aan het sluiten voor zijn omgeving. De hond kan bevriezen en gaan staren.

Zoals al eerder is gezegd kan stress ook samenhangen met gezondheidsproblemen. Een aantal vaak voorkomende problemen zijn infecties, hartproblemen, allergieën,

Gevolgen op lange termijn

Veel en langdurige stress kan leiden tot gedragsproblemen. De problemen die we vaak als gevolg van stress zien zijn: angsten, depressie, agressie, hyperactiviteit, obsessief gedrag en overgevoeligheid. Het is belangrijk om te weten dat in veel gevallen niet alleen chronische stress de oorzaak is. Bij stress is er altijd sprake van opbouw. De hond zal niet van de een op de andere dag een ”shut down” krijgen van de stress.

In het voorkomen van stress is het dus belangrijk om zicht te krijgen op stress in het algemeen en bij je eigen hond in het bijzonder. Want net als bij mensen, is iedere hond uniek.

Wat kun je doen?

Het beste is natuurlijk om te proberen om stress te voorkomen of het zo min mogelijk te houden. Dit kun je doen door je hond te observeren en er zo dus achter te komen wat hij wel en niet prettig vindt. Het is dus belangrijk om zijn taal proberen te begrijpen.

Probeer de hond niet te straffen, dit maakt hem alleen maar onzeker en beschadigd zijn vertrouwen naar jou.

De meeste honden zijn gewoontedieren en houden van regelmaat, probeer daarom ook een beetje structuur in zijn leven te brengen.

Ook voor je huisdier is het belangrijk om wat persoonlijke tijd met ze door te brengen. Dit kan bijvoorbeeld door een speelse boswandeling. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar er zijn genoeg mensen die met de hond gaan wandelen maar weinig aandacht aan het dier besteden. Ook even lekker knuffelen met de hond op de bank is een goede manier om aan jullie band te werken. Let hierbij wel op of jou hond dit fijn vindt (denk aan stress signalen).

Een leuk spel waar je je hond een plezier mee doet is de ”snoepjes boom”. Hierbij leg je om en in de boom snoepjes, die je de hond laat zoeken. Het zoeken geeft de hond voldoening en daarbij kost het de hond toch nog energie dat hij moe is en zijn stressniveau daalt. Dit kan natuurlijk ook gewoon in de tuin.

In een rustig tempo wandelen brengt ook ontspanning bij je hond. Ook hierbij kun je je hond observeren. Je kunt zien bij welk tempo en in welke omgeving je hond zich prettig voelt. Geef je hond de kans om de omgeving rustig in zich op te kunnen nemen.

 

(samengevat door Stagiaire Jeliza)